Onze huidige omgang met grondstoffen leidt tot een crisis in slow motion – zo stelt Marko Hekkert (directeur PBL) bij de presentatie van de Integrale Circulaire Economie Rapportage (ICER) 2025. De circulaire economie is een manier om deze crisis te voorkomen – of in ieder geval te helpen beperken. Vanuit Copper8 hebben we ook aan deze editie van de ICER met een aantal onderzoeken mogen bijdragen:
- Met het onderzoek Geld genoeg, maar niet voor circulaire bedrijven is in kaart gebracht waarom het zo lastig is voor circulaire MKB bedrijven om aan financiering te komen.
- In Circulaire bouweconomie: Regisseren is vooruitzien is gekeken wat de barrières zijn om tot meer circulaire woning(bouw) te komen, en welke beleidsmaatregelen ingezet kunnen worden om deze te versnellen.
- Ook wordt in de ICER verwezen naar de Verkenning Primaire Fossiele Grondstoffenheffing die wij hebben uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van I&W.
In ons onderzoekswerk richten wij ons op de systeemverandering die een circulaire economie vraagt. We vinden het mooi om te zien dat diverse onderwerpen waar wij ons hard voor maken, bijvoorbeeld door onze eigen geïnitieerde onderzoeken, ook genoemd worden in de ICER:
- Op het gebied van kritieke metalen wordt aandacht gevraagd voor circulair ontwerp, hergebruik en een infrastructuur van recycling. Dit zijn stuk voor stuk oplossingsrichtingen waar wij aandacht voor vragen in ons onderzoek naar de circulaire energietransitie. Specifiek wordt levensduurverlenging van windparken benoemd: een strategie die onderdeel van ons werk is geweest bij een tender voor Eneco. Ander interessant feitje: de meeste kritieke materialen liggen op dit moment opgeslagen in bestaande gebouwen.
- In de bouw concludeert de ICER dat er veel aandacht is voor nieuwbouw, maar relatief weinig voor renovatie en het beter benutten van de bestaande gebouwvoorraad. Dit is ook een van de belangrijke conclusies van ons onderzoek naar Bouwen binnen planetaire grenzen. Ook Het Nieuwe Normaal – de eenduidige taal op circulair bouwen, waar wij onder de vlag van Cirkelstad aan bijdragen – wordt expliciet genoemd.
- Voor kunststofrecycling concludeert de ICER dat de business case lastig concurrerend te krijgen is, waardoor recyclingbedrijven onder druk staan en in sommige gevallen faillissement moeten aanvragen. Vanuit Copper8 werken we momenteel aan een onderzoek naar de economische prikkels om deze kunststofrecycling op lange termijn economisch gezond te kunnen organiseren.
- In de financiering van circulaire bedrijven is het vooral voor MKB-ondernemers lastig om financiering te krijgen voor circulaire initiatieven. Een van de uitdagingen is dat banken nog op lineaire wijze kijken naar risico’s. Onder de vlag van de Kopgroep Circulair Financieren werkten wij daarom de afgelopen jaren aan de Circular Risk Scorecard, een alternatief risicomodel waarin de risico’s van lineair ondernemen beter zichtbaar worden, en waar circulaire bedrijven dus beter uit de bus komen.
- Tot slot wordt circulair inkopen wederom genoemd als krachtig middel om de circulaire markt te ontwikkelen. Onze kennis – gebundeld in Circulair inkopen in 8 stappen en Handreikingen voor de bouw en infra – is nog steeds beschikbaar voor partijen die stappen willen zetten!
De kernboodschap van de ICER is dat er structurele, systemische verandering nodig is om onze lineaire economie te transformeren naar een circulaire economie. Die boodschap onderschrijven wij van harte. Ook de komende jaren zullen we daar vanuit Copper8 met ons onderzoeks- en advieswerk aan bij blijven dragen.
Meer weten? De ICER 2025 is te downloaden op de website van het PBL.