Het Ministerie van I&W heeft aangekondigd te gaan sturen op het verlagen van de milieu-impact in de grond-, weg- en waterbouw (GWW). Deze aankondiging volgt op signalen van marktpartijen (vanuit o.a. het Betonakkoord en het Bouwakkoord Staal), die aangeven dat er te weinig consistentie is in de sturing op verduurzaming en daarmee de business case niet haalbaar wordt. Het sectorbreed, eenduidig en voorspelbaar sturen op milieu-impact in de GWW moet bijdragen aan investeringszekerheid voor het bedrijfsleven.
Het advies is om deze sturing te organiseren door een bredere en meer eenduidige toepassing van de Milieukostenindicator (MKI). Daarbij is vooral sturing op de milieu-impact van beton, staal en asfalt effectief: bijna 70% van de milieu-impact van de GWW vindt plaats bij de productie van deze materialen.
Acht adviezen
Op basis van eerdere deelonderzoeken en intensief overleg met zowel opdrachtgevers, aannemers als producenten komen wij tot acht adviezen:
- Introduceer sectorbrede prestatie-eisen op materiaalniveau voor beton, staal en asfalt, om op een eenduidige manier producenten aan te sturen op verduurzaming.
- Verplicht het inkopen met MKI in de aanbesteding en contractering van grote projecten, om grote marktpartijen te blijven uitdagen.
- Stimuleer het inkopen met MKI voor kleinere projecten, om ook kleinere marktpartijen uit te dagen op verduurzaming.
- Zorg voor eenduidigheid in het inkopen met MKI, zodat alle aanbestedende opdrachtgevers op vergelijkbare manieren op duurzaamheid sturen.
- Stimuleer het hanteren van circulaire ontwerpprincipes naast inkopen met de MKI, om ook in de initiatief- en ontwerpfase duurzame keuzes te maken.
- Initieer een MKI-Expertisecentrum voor kennisontwikkeling in de sector om alle opdrachtgevers – vooral kleinere – inhoudelijk te kunnen opleiden en ondersteunen.
- Investeer doorlopend in het Milieuprestatiestelsel om structureel te zorgen voor betrouwbare, accurate en actuele data.
- Creëer mogelijkheden voor nieuwe (digitale) ontwerp- en monitoringsinstrumenten met koppeling richting de NMD voor (private) partijen, om de opschaling in het aantal benodigde MKI-berekeningen te ondersteunen.
Bij het formuleren van de adviezen is gekeken naar het maximaal uitdagen van de markt en het minimaliseren van de rekeninspanningen, prestatieverplichtingen en toetsingsmomenten.
Samenhang met nationaal en Europees beleid
De combinatie van sectorbrede prestatie-eisen en stimulering op projectniveau is in lijn met de koploper-pelotonaanpak uit de strategie Klimaatneutrale en Circulaire Infrastructuur (KCI). Daarbij sluit deze inzet op versnelde verduurzaming vanuit het perspectief van de vraag aan op verduurzaming van de productie via Europese wetgeving. Het stellen van hogere duurzaamheidseisen vanuit inkoop is toegestaan binnen de herziening van de Construction Products Regulation (CPR).